Türkiye’de Depozito İade Uygulaması için İTÜNOVA TTO Öncülük Edecek

Türkiye Depozito İade Sistemi (TÜDİS) Projesi ile ulusal ölçekte depozito uygulanacak içecek ambalajlarının tüketicilerden alınması, depolanması, taşınması ve geri dönüşüm ya da geri kazanım süreçlerinin uygun şekilde tamamlanması ve bu süreçlerin Kamu-Özel Sektör İş Birliği (KÖİ) modeli ile yapılabilirliğinin araştırılması amaçlanıyor.

Proje, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ile İstanbul Teknik Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi (İTÜNOVA TTO) iş birliğince yürütülüyor. Yıl sonuna kadar sürecek çalışmada İTÜNOVA TTO, Türkiye’ye uygun depozito iade sisteminin altyapısının tanımlanması, teknik, idari ve hukuki gerekliliklerin tespit edilmesi ve kamu özel sektör iş birliği finans modelinin uygunluğunun araştırılmasında öncülük edecek. 

Türkiye’de kurulacak ulusal depozito iade sistemine katkıda bulunacak iş birliğine dair ayrıntılar 28 Ağustos Çarşamba günü Ankara’da gerçekleştirilen ve T.C. Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar ile İstanbul Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Lütfihak Alpkan’ın da yer aldığı proje açılış toplantısında kamuoyu ile paylaşıldı. 

Toplantıda T.C. Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, TÜDİS projesinin depozito iade sistemi kapsamında dünyada ve Türkiye'de ne tür çalışmaların yapıldığının görülmesi için başlatıldığını belirterek: “Zorunlu depozito uygulaması 2021'de başlayacak ve bu sayede birçok çevre problemini çözmüş olacağız.” dedi. Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, “Bizim hedefimiz atık miktarını mümkün olduğu kadar azaltmaktır. Şu anda her 10 cam şişeden 1’i, her 10 pet şişeden 3'ü ve 10 alüminyum içecek kutusundan ancak 5'i geri dönüşebiliyor. Gerisi de maalesef gelişigüzel doğaya atılıyor." ifadelerini kullandı.

İTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Lütfihak Alpkan ise İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından kalkınma, üretim ve geri dönüşüme ciddi katkılar yapıldığını aktararak: "İTÜ’deki mühendislik bölümü sayısı dünya rekorudur. 29 mühendislik bölümümüz var. Sadece Çevre Mühendisliği Bölümünde değil, birçok bölümümüzde çevre duyarlılığıyla ilgili projelerimiz ve çalışmalarımız var. Bu sayede hem kampüsün çevre yönetimi açısından hem de dünyadaki araştırmalar, yayınlar ve dünyadaki küresel iklim değişliğine katkı açısından da birçok projemiz var." ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Lütfihak Alpkan ayrıca kaynakların israfının çok büyük zararlara yol açmasının ardından sıfır atık, sıfır karbon emisyonu ve çevreye duyarlı sürdürülebilir projelerin, kamu ve özel sektörde önemli hale gelmeye başladığına vurgu yaptı.

Toplantıda, Proje Koordinatörü, İTÜ Arı Teknokent bünyesinde yer alan İo Çevre Çözümleri Ar-Ge Ltd. Şti. kurucusu ve İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Görgün; projenin amacını, kapsamını, depozito iade sistemine dair ayrıntıları içeren bir teknik sunum gerçekleştirdi. Prof. Dr. Erdem Görgün depozito iade sisteminin dünya genelindeki başarı oranının %80’lere ulaştığını belirtti. Ülkemizde depozito iade sisteminin uygulanması ile temiz hammadde elde edilerek döngüsel ekonomiye katkı sağlanacağından ve sistemin daha temiz bir çevrede yaşayabilme imkânı sunacağından bahsetti. Projenin KÖİ modeline uygunluğunun araştırılması konusunda Kamu Yönetimi & Finans Uzmanı Dr. Eyüp Vural Aydın ve Hukuk Uzmanı Dr. Çağdaş Evrim Ergün’ün destek vereceği öğrenildi.