Öğretim Üyemiz Prof. Dr. Aral Okay’a George Forster Ödülü

İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü ve İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aral Okay, Alexander von Humboldt Vakfı’nın Georg Forster Araştırma Ödülü’nü kazandı. Prof. Dr. Aral Okay’a ödülü Türkiye jeolojisi üzerinde yaptığı çalışmalar nedeniyle verildi.

Almanya’daki Alexander von Humboldt Vakfı tarafından verilen George Forster Ödülü’nü her sene dünyada üç ile sekiz araştırmacıya veriliyor. Sosyal Bilimler, Tıp, Mühendislik ve Fen Bilimleri alanlarında verilen ödülde araştırmacının çalışma hayatı boyunca yaptığı araştırmalar gözönüne alınıyor.


“Türkiye’nin jeolojik evrimi konusunda bir kitap yazacağım.”
Çalışma alanları ve araştırmaları hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Aral Okay, araştırmalarım Türkiye’nin jeolojik evrimini ortaya koymaya yönelik olduğunu söylüyor. Prof. Dr. Okay, “Jeoloji biliminin önemli bir tarihsel boyutu var; nasıl tarih bir bölgede zaman içinde değişen devletleri, medeniyetleri, sosyal ve idari yapıyı çalışıyorsa, jeoloji de çok daha uzun bir zaman dilimi içinde Dünya’da meydana gelen değişiklikleri tanımaya ve anlamaya çalışıyor. Tarihçilerin başlıca verileri yazılı vesikalar, jeologların ise kayalar. Kayaları ve fosilleri inceleyerek geçmişte var olan denizler, okyanuslar, atmosfer, yanardağlar, platolar hakkında ve bunların nasıl değiştiği konusunda ayrıntılı bilgi elde edebilmek mümkün. 1976’dan beri, 43 senedir, Türkiye’de sahada, arazide çalışıp bu tip verileri topluyor ve Türkiye’nin jeolojik evrimini anlamaya çalışıyorum. Bu kadar uzun süre bir bölgede çalışırsa, kişi ister istemez önemli bir etki yaratıyor. George Forster Ödülü Türkiye jeolojisi üzerinde yaptığım çalışmalara verildi. Şimdi amacım Türkiye’nin jeolojik evrimi konusunda bir kitap yazmak, Berlin’de kaldığım sürede bunu yapmaya çalışacağım.” diye belirtti.

“Türkiye’nin en güçlü yerbilimleri merkezinde çalışıyorum.”

Yerbilimlerinin İTÜ’de, İhsan Ketin’den beri gelen, önemli bir geçmişi olduğunu İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü ve Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü ile beraber, tartışmasız Türkiye’nin en güçlü yerbilimleri merkezi olduğunu söyleyen Okay, “Bunun en önemli nedeni İhsan Ketin’in başında olduğu anabilim dalının, konusunda isim yapmış, üretken, orijinal bilimcileri dışarıdan bünyesine kazandırması, akademik vesayetten (inbreeding) kaçınmasıdır. Örneğin, lisans ve doktora derecelerimi yurtdışından aldım, 37 senedir İTÜ’de çalışıyorum; bu zaman zarfında idareden hep destek gördüm. Çalışanı ve üreteni desteklemesi İTÜ’nün önemli bir özelliğidir.” diye konuştu.

Okay, ödülle ilgili duygularını ise şöyle dile getirdi: “Bu ödülü daha önce Türkiye’den ben dahil dört kişi almış oluyor, ikisi İTÜ’den diğer ikisi ise Bilkent ve Sabancı Üniversitelerinden. İTÜ Kimya Bölümünde çalışan kardeşim Prof. Dr. Oğuz Okay bu ödülü 2014 senesinde almıştı. Kardeşim ile benzer bir kariyerimiz var; her ikimiz de TÜBİTAK Teşvik, TÜBİTAK Bilim ve Sedad Simavi Fen Bilimleri ödüllerini aldık, ikimiz de uzun senelerdir Türkiye Bilimler Akademisi’ne asli üyesiyiz. Ödül kapsamında, 2020 Mart-Mayıs aylarında Berlin’de kalmayı planlıyorum. Babam Ahmet Can Okay İstanbul Üniversitesi’nde jeoloji profesörüydü, 1920’li yıllarda Berlin’de doktorasını yapmıştı; ondan yüz sene sonra Berlin’de uzunca bir süre geçirecek olmak hoş bir duygu.”


Prof. Dr. Aral Okay

İstanbul'da 1953 yılında doğan Okay, 1971'de İstanbul Erkek Lisesi'nden mezun oldu ve aynı yıl Maden Tetkik ve Arama (MTA) Enstitüsünden burslu olarak İngiltere'ye jeoloji öğrenimine gönderildi. Londra Üniversitesi jeoloji bölümünde (1973-1976) birinci dereceyle lisansını tamamlayan Okay, 1976-1980 döneminde Cambridge Üniversitesinden doktora derecesi aldı.

Ankara'da 1980-1983 yıllarında MTA Enstitüsünde jeolog olarak çalışan Okay, 1983'te İTÜ Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü'ne geçti. İTÜ'de 1986 senesinde doçent, 1992'de profesör olan Okay, 1994-1995'te Alexander von Humboldt bursuyla Almanya'da Ruhr Universitat Bochum'da, 2005-2006'da Fulbright Bursu ile ABD'de University of California Santa Barbara'da misafir araştırmacı olarak bulundu.

Çalışmaları Türkiye ve Doğu Akdeniz bölgesinin jeolojik evrimi ve metamorfik petroloji konusunda yoğunlaşan Okay'ın 150'yi aşkın bilimsel makalesi bulunuyor ve bu makaleler 10 binden fazla atıf aldı.

1968'de TÜBİTAK Teşvik Ödülü, 1992'de Sedat Simavi Fen Bilimleri Ödülü, 2002'de TÜBİTAK Bilim Ödülü alan Okay, 1996'da TÜBA Asli Üyesi, 2009'da Amerika Mineraloji Derneği Şeref Üyesi seçildi.