Öğretim Üyemiz Prof.Dr. Tolgahan Çoğulu’dan Lego Mikrotonal Gitar

2008 yılında İTÜ Müzik İleri Araştırmalar Merkezi(MİAM) bünyesinde ayarlanabilir mikrotonal gitarı geliştiren İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Öğretim Üyemiz Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu gitar tasarımında yeni bir projeye daha imza attı. 2014 yılında İTÜ’de Müzik Programı altında dünyanın ilk mikrotonal gitar lisansüstü eğitimini başlatan Öğretim Üyemiz Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu Legolardan “Lego Mikrotonal Gitar” isimli klavye tasarladı.

Haber Yayın Tarihi: 5 Mart 2020

Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu, “İki sene önce oğlum Atlas bana bu fikri verdiğinde, bu noktaya ulaşacağımızı hayal etmek zordu. Bu gitarın iyi çalıştığını gördüğüme sevindim. Umarım farklı kültürlerin müziklerini çalmak isteyen gitaristler Lego Mikrotonal Gitarı çalmaktan zevk duyarlar.”



İTÜ Haber olarak Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu’dan “Lego Mikrotonal Gitar”ın hikâyesini sizler için derledik.

Lego Mikrotonal Gitar fikri nasıl ortaya çıktı?

Her şey iki sene önce oğlum Atlas’ın ayarlanabilir mikrotonal gitar klavyesini lego ile yapmasıyla başladı. Klavyeyi bitirdikten sonra bunu gerçek gitarda kullanabileceğimi söyledi. Hemen YouTube’da Lego Gitar yazıp, yapılmış gitarları inceledik. İlginç bir şey fark ettik. Çalınabilen Lego gitarların klavyelerinin hiçbiri Lego’dan yapılmamıştı. Kimse gitar klavyesiyle ilgilenmemişti. Ağaçtan yapılan standart gitar klavyeleri kullanılmıştı. Şunun üzerine gitmeye karar verdik. Sadece klavyesi Lego olan bir gitar yapacaktık. Böylelikle gitarın sesi değişmeyecekti. Ayrıca perdeler Lego olacağından yerlerinden oynatılabilecek, Türk müziğindeki mikrotonlar gitarda çalınabilecek ve bu tasarım gitar eğitiminde kullanılabilecekti.

“Binlerce Lego arasında küçük kare parçalar aradık.”

Üretim aşamasından bahseder misiniz?

İTÜ MİAM’da Ses Mühendisliği doktora öğrencisi Ruşen Can Acet sayesinde bu projeyi gerçekleştirdiklerini belirten Çoğulu, Lego klavyenin üretim aşamalarını şöyle anlattı; “Öncelikle lego parçalarının yerleşebileceği bir zemini tasarlayıp üç boyutlu yazıcıda ürettik. Standart gitar perdelerinin yerlerini hesaplayıp, perde aralarına mikrotonlar için lego çıkıntılarını yerleştirdik. Bu klavyeyi gitara yerleştirdikten sonra keyifli aşamaya geçtik. Atlas ile klavyeyi doldurmak için Lego parçaları aramaya başladık. Tüm Legoları klavyeye yerleştirdikten sonra sıra perdelere geldi. Yuvarlak ve kare olmak üzere iki çeşit ürettik. Tüm perdeleri klavyeye yerleştirip Lego mikrotonal gitarı tamamladık. Bütün üç boyutlu baskıları yaptığımız Öğrenenler Atölyesi’ne ve Selçuk Keser’e çok teşekkür ediyoruz.”



“Atlas, Lego mikrotonal gitarı beğendi.”

Atlas’ın yorumu ne oldu?

Fikrin sahibi Atlas, Lego mikrotonal gitarı beğendi. İki aydır klasik gitar öğrendiği için bazı örnekleri denemeyi kabul etti. İlk olarak Aşık Veysel’in ‘Uzun İnce Bir Yoldayım’ eserini mikroton kullanmadan gösterdim. Sonra eserde kullanılan mikrotonun gitardaki yerini gösterdim. Atlas doğru mikrotonla eseri çalmayı başardı. Daha sonra bazı gamları gösterdim ve fark ettim ki bu tasarım gitarda müzik teorisi öğretmek için de kullanılabilir. Bütün perdeleri çıkarttık ve Do majör gamı çalmak için sadece beş perde yerleştirdik. Ardından üç perdenin yerini değiştirerek Do majör gamını nasıl Do minör gamı yapabileceğimizi gösterdim. Son olarak içinde üç mikroton bulunan Bali pentatonik dizisini gösterdim. Umarım bu tasarım farklı kültürlerin müziklerini çalmak için ve standart gitar eğitimi için kullanılır.

Videoyu izlemek için https://www.youtube.com/watch?v=rPCEImSfCwc

Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu

2008 yılında İTÜ MİAM bünyesinde ayarlanabilir mikrotonal gitarı geliştiren Öğretim Üyemiz Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu 2014 yılında İTÜ’de Müzik Programı altında dünyanın ilk mikrotonal gitar lisansüstü eğitimini başlattı. Çoğulu, 2016 yılıboyunca Bristol Üniversitesi’nde ‘Mikrotonal Gitarda Tarihsel Akort Sistemleri’ başlıklı araştırma konusunu çalıştı ve seminerler verdi. 2008 yılından itibaren mikrotonal gitarla 34 ülkede konser ve seminerler veren Çoğulu’nun, 2015-2017 yılları arasında Würzburg Müzik Üniversitesi ile yaptığı ‘Mikrotonal Gitar için Repertuar Yaratma ve Sunma’ isimli projesi DAAD tarafından desteklendi ve bu çerçevede mikrotonal gitar ve ensemble için 12 besteci eser yazdı. 2016 yılında dünyadaki ilk Mikrotonal Gitar Yarışması’nı düzenlemeye başladı. 2018 yılında Fernando Perez ile beraber yazdığı mikrotonal gitar metodu İspanya’da yayınlandı. ‘Microtonal’ adlı solo mikrotonal gitar albümü Ahenk Müzik tarafından yayınlandı. Prof. Dr. Çoğulu, halen İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı ve MİAM’da klasik ve mikrotonal gitar öğretmenliği yapıyor.